Toen Yuri Gagarin op 12 april 1961 als eerste mens in een baan om de Aarde
vloog, dacht men dat het nooit lang kon duren voordat ruimtevaart gemeengoed zou worden. Immers, in de luchtvaart had er ook slechts 10 jaar gezeten tussen de eerste
vlucht van de gebroeders Wright en de oprichting van de eerste commerciële
luchtvaartmaatschappij. We zijn nu echter ruim 50 jaar verder en het aantal ruimtetoeristen is op twee handen te tellen. Met een prijskaartje per vlucht van tussen de 20 en 35 miljoen dollar is het duidelijk nog geen gemeengoed.
Hier lijkt echter zeer snel verandering in te komen. Een aantal bedrijven is druk bezig om in de komende jaren commerciële ruimtereizen te kunnen aanbieden tegen aanzienlijk lagere tarieven. Het zal in eerste instantie gaan om suborbitale vluchten naar een hoogte van 100 tot 150 km, waarbij de passagiers zo'n 5 tot 10 minuten gewichtloos zijn. De lucht zal op die hoogte niet meer blauw zijn, maar zwart en de kromming en atmosfeer van de Aarde zijn duidelijk
zichtbaar.
Het lijkt een kleine stap van suborbitale naar orbitale ruimtevluchten, maar dit is helaas niet het geval. Voor een suborbitale vlucht is een maximum snelheid vereist van ongeveer 1 km/s, terwijl dit voor een orbitale vlucht zo'n 8 km/s is. Voor dezelfde massa geldt dat voor een 8 keer zo grote snelheid, 64 keer zoveel energie nodig is. Dit wordt ook nog eens meegenomen in de vorm van brandstof, die zelf ook weer massa heeft, waardoor de hoeveelheid benodigde energie uiteindelijk nog hoger zal uitvallen.
Op betaalbare orbitale vluchten zullen we dus nog even moeten wachten, maar suborbitale vluchten starten mogelijk al volgend jaar. Hieronder een overzicht van de belangrijkste spelers:
Virgin Galactic / Scaled Composites
Het lijkt erop dat het bedrijf van miljardair
Richard Branson het eerste zal zijn dat commerciële bemande ruimtevluchten zal uitvoeren. Ondertussen zijn er al zo'
n 500 tickets verkocht, wat een verdubbeling van het aantal astronauten zou betekenen. Virgin Galactic zal gebruik maken van de
White Knight Two /
SpaceShipTwo combinatie, ontworpen door het bedrijf van luchtvaartpionier
Burt Rutan. SpaceShipTwo biedt plaats aan 6 passagiers en 2 piloten. Er zijn al enkele tientallen testvluchten uitgevoerd en de eerste ruimtevlucht (zonder passagiers) staat gepland voor de zomer van dit jaar. De ticketprijs is momenteel 200.000 dollar, maar naar verwachting zal dit de komende jaren snel dalen. De eerste passagiersvluchten staan gepland voor 2013.
XCOR Aerospace
Ondanks dat er nog geen vliegend prototype bestaat van de XCOR
Lynx, is het bedrijf toch een eind op weg. De raketmotoren zijn al uitvoerig getest, en ook zijn er verschillende windtunnelexperimenten uitgevoerd. De Lynx biedt plaats aan 1 passagier en 1 piloot. De eerste testvlucht staat gepland voor de herfst van dit jaar en het bedrijf verwacht in 2014 te beginnen met passagiersvluchten. Naar verwachting zullen de vluchten in eerste instantie 95.000 dollar kosten.
Blue Origin
Dit enigszins mysterieuze bedrijf heeft al een aantal succesvolle testvluchten uitgevoerd met een prototype van hun
New Shepard. Bij de laatste testvlucht in de zomer van 2011 ging het echter mis, wat leidde tot verlies van het voertuig. Het is niet duidelijk wanneer Blue Origin commerciële vluchten wil gaan aanbieden.
Overig
Naast
Virgin Galactic/
Scaled Composites,
XCOR Aerospace en
Blue Origin, zijn ook de volgende bedrijven bezig met het ontwikkelen van suborbitale ruimtevaartuigen:
Het is niet overdreven om te stellen dat we op het punt staan een nieuw tijdperk van de ruimtevaart te betreden. Wellicht kost een tripje naar de ruimte over 10 jaar net zoveel als een verre vliegreis. En waar zou jij dan voor kiezen?
Het internationale ruimtestation ISS krijgt mogelijk eind dit jaar al een nieuwe onderzoekscentrifuge. Het onderdeel is ontwikkeld door Astrium Space Transportation en wordt momenteel geassembleerd door NanoRacks LLC. De centrifuge bevat 8 containers met elk een volume van 65 ml die kunnen worden blootgesteld aan zwaartekrachtniveaus tussen 0,1 en 1,5 keer die op Aarde. Op deze manier kan bijvoorbeeld worden onderzocht hoe bepaalde levensvormen zich kunnen hebben ontwikkeld op andere hemellichamen. Ook kan worden bekeken hoe goed planten zouden kunnen groeien op de Maan of op Mars. Dit soort onderzoek is op Aarde erg moeilijk, door het altijd aanwezige zwaartekrachtsveld. 
